ในอดีตสิ่งที่มีชนิดหลานชนิด จะมีรูปร่างขนาดใหญ่ และมีจุดเด่นที่แตกต่างกันออกไป แต่เมื่อเวลาผ่านไปการวิวัฒนาการก็เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ที่ไม่ใช่ใหญ่ขึ้น แต่เป็นเล็กลงเพื่อปรับตัวตามสภาพแวดล้อมต่างๆ ให้สามารถใช้ชีวิตในแบบฉบับที่แตกต่างกันออกไปได้ ยกตัวอย่างเช่น แมวป่า สู่แมวบ้าน หรือ หมาป่า สู่หมาเลี้ยง เพราะต้องบอกเลยว่าสัตว์คือสิ่งมีชีวิตที่มีบทบาทโดยตรงต่อมนุษย์มาอย่างยาวนาน ที่เมื่อก่อนอาจจะมีนิสัยดุร้ายเมื่อต้องอายุอยู่ในป่า แต่ก็ต้องปรับเปลี่ยนพฤตกรรมตามรูปแบบการใช้ชีวิต นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงหลายๆ อย่างก็เกิดขึ้นมาจากการคัดเลือกสายพันธุ์ และการดัดแปลงพันธุ์กรรม เพื่อให้มีขนาดตัวที่เล็กลง มีรูปร่างหน้าตาที่น่ารัก เพื่อให้เหมาะกับความต้องการในการอยู่อาศัย โดยที่สัตว์เลี้ยงแคระ หรือสัตว์เลี้ยงตัวจิ๋วที่มักจะได้เห็นทั่วๆ ไปจะมีสายพันธุ์ต่างๆ ดังต่อไปนี้
1.ม้าแคระ
ม้าแคระ คือสัตว์อีกหนึ่งชนิดที่มีขนาดตัวที่เล็กลงมา ที่มักจะได้เห็นกันทั่วไปตามสถานที่ท่องเที่ยว ซึ่งต่อให้ตัวจะเล็กลง แต่ความแข็งแรง ก็ยังคงเหมือนกับม้าตัวโตปกติทั่วไป โดยการพัฒนารูปแบบม้าให้ตัวเล็กลงก็เพื่อต้องการนำมาเป็นสื่อกลางระหว่างคนกับสัตว์ โดยเฉพาะกับเด็ก เพื่อให้สามารถเรียนรู้ และทำความคุ้นเคยได้ง่ายกว่าเมื่อก่อน โดยเฉลี่ยม้าแคระจะมีความสูงไม่เกิน 1 เมตร ปัจจุบันมีหลากหลายสายพันธุ์ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็จะมีลักษณะที่แตกต่างกันออกไปนั่นเอง
2.กระต่ายแคระ
อีกหนึ่งสัตว์ตัวจิ๋ว ที่จิ๋วลงไปอีกนั่นก็คือ กระต่ายแคระ ด้วยขนาด และความน่ารักของเจ้ากระต่ายแคระ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกแต่อย่างไรถ้าหากจะเป็นสัตว์ยอดนิยมที่ถูกนำมาเลี้ยงเพื่อความสวยงานเป็นลำดับต้นๆ ของสัตว์เลี้ยงทั่วไป โดยเฉพาะกระต่ายแคระสายพันธุ์ Netherland Dwarf ซึ่งถือว่าเป็นสายพันธุ์ยอดนิยม ที่จะมีขนาดตัวที่เล็กกะทัดรัด หัวโต หูสั้น ซึ่งจะมีน้ำหนักอยู่เพียงแค่ 0.70 – 1.15 กิโลกรัมเพียงเท่านั้น ถือว่าเป็นสัตว์ที่มีความคุ้นเคยกับมนุษย์เป็นอย่างมาก มอบความน่ารัก และความแตกต่างในการเลี้ยงดูที่แปลกใหม่ได้เป็นอย่างดี
3.แม่นแคระ
หลายคนอาจจะเคยได้ยิน แต่อาจจะไม่เคยเห็นมาก่อนนั่นก็คือ แม่นแคระ ซึ่งถือว่าเป็นสัตว์ตัวจิ๋วอีกหนึ่งชนิดที่ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยส่วนใหญ่จะมีลำตัวยาว 5 – 8 นิ้ว มีนิสัยน่ารัก ชอบอิสระ แต่มีความเป็นส่วนตัวสูง เป็นสายพันธุ์ที่ออกหากินในเวลากลางคืน โดยที่แต่ละสายพันธุ์ก็จะมีลักษณะที่แตกต่างกันออกไป รวมถึงสี และราคา ในการซื้อขายกันแต่ละครั้ง โดยเฉพาะสี แอพริคอท ซึ่งถือว่าเป็นแม่นแคระที่มีสีราคาแพงมากที่สุด
ถึงแม้ว่าสัตว์เลี้ยงตัวจิ๋ว หรือ สัตว์เลี้ยงแคระ จะมีความน่ารัก น่าเอ็นดูมากขนาดไหน ก็ต้องยอมรับว่าตลาดการซื้อขายยังคงแคบ และไม่เปิดกว้างซักเท่าไหร่ บางชนิดก็ไม่ได้เหมาะสมกับการเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงอีกด้วย โดยที่ในปัจจุบันก็มีการซื้อขาย และลักลอบเลี้ยงดูอย่างผิวกฎหมาย ซึ่งต้องบอกเลยว่าไม่ข้อแนะนำ รวมไปถึงการดัดแปลงสายพันธุ์ หรือดัดแปลงพันธุกรรม เพราะสิ่งเหล่านี้จะส่งผลกระทบโดยตรงต่อสัตว์โลกทั้งทางตรง และทางอ้อมได้นั่นเอง
